انواع غواصی
غواصی آزاد
یکی از روشهای غواصی، غواصی آزاد است که ورزشی بسیار سنگین و فرحبخش است. اولین مهارت غواص در این ورزش، استفاده صحیح از ششها در تنفس و حمل هوای کافی در غواصی است. در ابتدا این ورزش برای جستجوی مروارید در دریا مورد استفاده قرار میگرفت ولی بعدها پا به عرصه ورزش حرفهای گذاشته باشگاههای ویژهای برای اینکار بهوجود آمدهاند.
تعریف سادهٔ این ورزش این است که شخص در آب شیرجه میرود و تنها هوایی که در اختیار دارد، هوای ذخیره شده در ششهایش است. در واقع این ورزش در نوع خود، از قدیمیترین ورزشهای آبی جهان شناخته میشود. شاهد آن نیز سابقه جستجوی مروارید از حدود چهار هزار سال پیش در دریای مدیترانه است.
غواصی آزاد ورزشی پر رمز و راز است و طی ۵۰ سال گذشته توجه پژوهشگران و اهل علم را به خود جلب کردهاست.
در دهه پنجاه میلادی یعنی بین ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ پزشکان به غواصان آزاد هشدار دادند که نگهداشتن نفس در عمق بیش از ۵۰ متر مساوی با مرگ است. چراکه فشار آب در چنین عمقی باعث میشود تا قفسهٔ سینه و دندهها مانند کاغذ مچاله شده در دست انسان در هم شکسته شوند اما امروز مشاهده میکنیم که غواصان آزاد به عمق ۲۰۰ متری هم میروند. این عمق حتی از عمقی که زیر دریاییها در جنگ جهانی دوم توان رسیدن به آن را داشتند، بیشتر است.
این پدیده در حقیقت یک پایه و اساس علمی هم دارد، چراکه بدن در زیر آب با شرایط تازهای مواجه میشود که در نتیجه قلب، سیستم گردش خون و عضلات انسان، همگی به گونهای عمل میکنند تا اکسیژن را در بدن ذخیره کنند. آنچه باعث پیشرفتهای اعجابانگیز در این ورزش و تواناییهای غواصان شده، تحقیقات درخشان فیزیولوژِی است که جمعی از پدیدههای مختلف در رابطه با آب را در بدن کشف کردهاست. تجهیزات مورد نیاز این ورزش یک جفت بالههای غواصی (فین)، ماسک غواصی و لوله تنفس بر سطح آب (اسنورکل) است.
غواصی اسکوبا
یکی از دیگر روشهای غواصی، غواصی با تجهیزات تنفسی زیر آب غواصی اسکوبا است. در این روش غواص با همراه داشتن هوای فشرده تنفسی که درون سیلندر غواصی ذخیره شدهاست به زیر آب رفته و غواصی میکند.
غواصی اسکوبا مدار باز
سیستمهای اسکوبای مدار باز، سیستمهای تنفسی هستند که باز دم غواص را درون آب تخلیه مینمایند.
غواصی اسکوبا مداربسته
سیستمهای مدار بسته تنفسی، به گونهای ساخته شدهاند تا قابلیت پالایش بازدم غواص را داشته و بازدم او را با حذف دیاکسید کربن و افزودن اکسیژن برای تنفس دوباره آماده نمایند.
غواصی با تغذیه از سطح
در این نوع غواصی که بیشتر در خدمات غواصی صنعتی کاربرد دارد، گازهای تنفس از طریق شلنگی به نام بند ناف، از سطح به غواص انتقال پیدا میکند. تغذیه از سطح اغلب از یک کشتی پشتیبان غواصی، اما گاهی اوقات، بهطور غیر مستقیم از طریق یک اتاقک زیرآبی ارائه میگردد. غواصان تغذیه از سطح همیشه نیازمند پوشیدن کلاه یا ماسکهای غواصی هستند که صورت را کامل پوشش میدهند.
جایگزینی برای غواصی تغذیه از سطح به نام "SNUBA" یا "hooka" وجود دارد که هوای تنفسی غواص از طریق شلنگ از یک سیلندر کوچک یا کمپرسور از سطح آب تأمین میگردد. این روش برای کارهای سبک از جمله تمیز کردن بدنه شناورها بسیار محبوب است و نیز به عنوان فعالیتی توریستی برای کسانی که دارای گواهینامه غواصی نیستند مناسب است.
غواصی اشباع
غواصی اشباع روشی است که اجازه میدهد تا غواصان صنعتی در ارتباط با کار در عمق به مدت چند روز یا چند هفته باقی بمانند. این نوع غواصی اجازه میدهد تا از نظر اقتصادی کار بیشتر انجام شده و ایمنی افزایش یابد. در این نوع غواصی پس از اتمام کار در آب، غواصان در زیستگاه خشک و تحت فشار در زیر آب یا محفظههای فشار بر روی عرشه یا سکوهای پشتیبانی به استراحت میپردازند یا ممکن است به زنگ غواصی منتقل گردند. در پایان این نوع غواصی برداشت فشار ممکن است روزهای بسیاری طول بکشد.